Jezelf terugvinden na narcisme

Toen je hem leerde kennen had je het gevoel dat je eindelijk iemand had gevonden die jou begreep. Ik schrijf hier ‘hij’, maar weet dat het net zo goed een ‘zij’ kan zijn. Hij stelde je duizende vragen over jezelf, leek oprecht in je geïnteresseerd en je had het gevoel dat dit misschien wel de eerste persoon was die jou écht wilde zien. Sterker nog, die jou echt zag.

De relatie (dit kan een liefdes-, maar ook een hechte vriendschapsrelatie zijn) groeide snel. Zo snel dat het als een tsunami over je heen leek te komen, maar doordat je al meer met hem gedeeld leek te hebben dan met anderen in jaren – misschien zelfs in je hele leven – voelde het alsof je hem al jaren kende. Ook de verklaringen van liefde kwamen snel. Achteraf misschien wel te snel. Je werd gebombardeerd door aandacht en lieve berichtjes waarin je verteld werd hoe bijzonder jullie relatie was, dat hij van je hield. Je werd steeds verder verwijderd van je eigen leefomgeving en van je vrienden. Maar omdat jij letterlijk blind was van liefde – je had zelfs het gevoel dat je je soulmate gevonden had – liet je je meevoeren… 

Tot op het moment dat het afstoten begint. Hij vertelt je dat hij eerst dacht dat je zijn soulmate was, maar dat je hem niet begrijpt. Je doet en zegt dingen verkeerd en als het een toekomst wil hebben, dan zul je nog veel moeten leren… En je doet het. Je past je aan, probeert hem beter te begrijpen, dingen te doen op de manier die hij fijn vindt. Je cijfert jezelf compleet weg. Je doet alles, want ‘deze prachtige, intense relatie of vriendschap’ gooi je toch niet zomaar weg?

Een tijdje gaat het goed. De rust lijkt herstelt… Tot je in zijn ogen weer een “cruciale fout” maakt die aantoont dat je hem niet waard bent. Hij gaf aan dat hij op het punt had gestaan om weg te gaan, maar dat het heel veel betekent dat hij nu bij je is om dit te vertellen… Dat betekent dat er liefde is en dat – hoewel de relatie schade had opgelopen – jullie een toekomst hebben… als je maar werkt aan je ‘verbeterpunten’…

Dit proces herhaalt zich keer op keer. Je voelt je steeds kleiner worden en je gevoel van eigenwaarde daalt tot onder het nulpunt. Je smacht naar de liefde en aandacht die je in de eerste periode kreeg. Je sméékt er zelfs om! Je vraagt jezelf bijna af of dit wel liefde is… of misschien een verslaving? Je voelt je immers als een junk die tot in zijn kern op zoek is naar die drugs.

Je vrienden (die niet tot zijn vriendengroep behoren) geven steeds vaker aan dat ze zich zorgen om je maken, maar je wil het niet horen. In plaats van dat je dankbaar bent voor de liefdevolle zorgen, duw je ze weg. Waar bemoeien ze zich immers mee? Als ze je niet steunen, dan maar liever zonder hen… En zo beland je in een steeds groter wordend isolement.
Soms begint het aan je te knagen en lijkt er nog een glimpse van eigenwaarde door je ‘zijn’ te stromen. Je vraagt je oprecht af of dit nu is wat je wilt als het blijkbaar niet meer terug kan gaan naar de fase hoe deze in het begin was. Hij lijkt hier wel een antenne voor te hebben. Iedere keer dat jij je twijfels hebt, word je weer even overspoeld met liefde. De andere mensen in zijn leven worden afgebrand en jij lijkt weer even het centrum van zijn universum. Net lang genoeg om je weer helemaal binnen te halen en dan begint het proces weer opnieuw.

Als je dan op een gegeven moment ‘zo’n doodzonde hebt begaan’ dat deze blijkbaar onvergefelijk is, blijft de deur eindelijk lang genoeg dicht om echt te kunnen vluchten. Je kunt eindelijk je gevoel volgen dat er ‘iets niet klopt’. En dan… val je in een zwart gat. Die ‘charmante man’ windt bijna iedereen om zijn vinger, maar naar jou laat hij op het kille monster zien dat hij is. Je wanhoopt – maakt je zelfs oprecht zorgen over de mensen die hij om zijn vinger windt – en probeert mensen te waarschuwen. Hierdoor lijk jij een labiel persoon die overspoelt wordt door liefdesverdriet. Het is munitie voor hem om mensen tegen jou op te stoken? ‘Kijk, je ziet toch hoe ze is. Ze is labiel… Ik heb zoveel voor haar gedaan en dan beschadigt ze mij op deze manier…’.

Je raakt niet alleen een partner of een vriend kwijt, maar het voelt alsof je een heel vangnet kwijtraakt. Vrienden kiezen zijn kant. Jij wordt verbannen uit hun leven. Je bestaat simpelweg niet meer. Voor hen lijk je dood. Van de een op de andere dag, krijg je geen reacties meer op social media, word je compleet genegeerd en hoor je dat er kwaad over je gesproken wordt.  

Je leven lijkt in stukjes ineengestort te zijn en je begint aan een ‘dark night of the soul’.

De methodes van een narcist

Het bovenstaande is een waargebeurd verhaal. Misschien herken je er wel dingen uit. Ik grap soms dat het weleens lijkt alsof er een ‘school voor narcisten’ is, omdat er vaak zoveel gelijkenissen in methodes te vinden zijn. Alsof ze ze uit een boekje halen. 

In de eerste fase, zorgt de narcist ervoor dat het lijkt alsof hij het antwoord is op alles wat je tot nu toe in je leven zocht. De rest van de wereld lijkt heel ver weg en alles lijkt om jou te draaien. Je wordt overspoeld door aandacht en liefde en voelt je heerlijk. Alsof de energie in pure vorm door je aderen stroomt. Deze fase wordt in de literatuur de ‘love-bonding’ fase genoemd. Vaak zijn mensen die dit overkomt niet zwak. Ze zijn juist succesvol in wat ze doen. Juist dat trekt de aandacht van de narcist. Je hebt iets – een energie – die ze willen. Ze willen dat juist jíj van ze houdt om het gat te vullen dat ze zelf op dit gebied ervaren.

Daarna volgt een fase van ‘afstoten en aantrekken’. Het doel van deze fase is om jou onderdanig te maken en ervoor te zorgen dat jij steeds beter inspeelt op zijn behoeften. In deze fase ‘oogst’ hij wat hij nodig heeft. In zijn ogen heeft hij hier ook recht op. Hij heeft immers zo veel voor jou gedaan en voor hem voelt het echt alsof hij boven jou staat en dingen dus ‘op zijn manier’ moeten gaan. Bovendien gebeurt er nog iets anders in deze fase. Doordat de liefde steeds wordt weggenomen, ontwikkelt je brein een gevoel van verslaving. Je lichaam gaat dus echt vragen om deze aandacht en je zult er dus alles aan doen om ervoor te zorgen dat je deze aandacht krijgt. Precies in het straatje van de narcist dus!

Als je dat uiteindelijk die doodzonde hebt begaan of jezelf bevrijd hebt uit de klauwen van de narcist, dan mag je je voorbereiden op een zware periode. Je kunt ervan uitgaan dat de narcist zal proberen om ervoor te zorgen dat je er alleen voor komt te staan. Hij zal zich opstellen als slachtoffer, mensen tegen je opzetten – zelfs als dat betekent dat hij moet liegen of verhalen zo ver moet verdraaien dat ze ver van de werkelijkheid staan. En jij mag toekijken hoe mensen die je lief had, hem op een voetstuk plaatsen terwijl ze gevoelsmatig op jou spugen.

De periode die volgt

De periode die volgt is zwaar. Je ervaart intens verdriet, bent boos, mist de ‘vriend die hij in het begin was’ en moet letterlijk afkicken. Je brein zal cold turkey zonder die aandacht komen te zitten en dat is zwaar! Je zult letterlijk het gevoel hebben dat je door een ‘dark night of the soul’ gaat. Alsof je in duizenden stukjes gebroken bent, compleet afgebroken.
Op dat moment lijkt de situatie uitzichtloos. Alsof je er nooit meer uit zult komen. Maar deze periode van desintegratie kan je ook verder brengen. Vanuit deze diepe put kun je gaan nadenken wat in het leven belangrijk is voor jou en oprecht reflecteren hoe je daar op deze manier invulling aan geeft. Wat staat er tussen jou en wat het leven voor jou waarde zou geven in? Wat is jouw rol daarin? Hoe kun je bepaalde patronen doorbreken?
Je kunt jezelf weer opbouwen, op de manier die jij voor ogen hebt. Op een manier die jou in staat zal stellen om ook van jezelf te houden. Dat ben je waard.
Kun je hier hulp bij gebruiken? Dan coach ik je graag. Ik maak graag gratis kennis met je…